Manastir Mileševa

Kada ste već na Zlatiboru, nemojte propustiti da obiđete jedan od najvažnijih manastira u Srbiji. Upoznajte se sa mestom gde su počivale mošti velikog srskog svetitelja Svetog Save, mesto krunisanja srpskih kraljeva, mesto gde se školovao čuveni turski vezir srpskog porekla Mehmed paša Sokolović, mesto gde se nalazi čuvena freska ’’Beli anđeo’’ i mesto gde je još u 16.veku napravljena crkvena štamparija.

Manastir Mileševa nalazi se na oko 70 kilometara od Zlatibora, na teritoriji Prijepolja. Od Prijepolja je udaljen oko 6 kilometara. Sagrađen je početkom 13.veka kao zadužbina srpskog kralja Vladislava, sina  Stefana Prvovenčanog i unuka Stefana Nemanje. Bio je drugi po značaju manastir u Srednjovekovnoj Srbiji, odmah posle Studenice. U ovom manastiru krunisan je i Tvrtko, kralj Bosne i Srbije. Zanimljivo je da  su se i dva brata Sokolovića, veoma značajna za našu istoriju, školovala u ovom manastiru. Mehmed Paša Sokolović, veliki vezir otomanske imperije, kao i njegov rođeni brat Makarije Sokolović, prvi srpski patrijarh u 16.veku obnovljene Pećke patrijaršije. Takođe, u 16.veku u manastiru je radila i štamparija koju su monasi teškom mukom kupili i transportovali do njega. Nakon toga, manastir je pretrpeo više rušenja i velika oštećenja. Stanovnici Prijepolja obnovili su ovaj manastir sredinom 19.veka, od kada ima današnji izgled.

Ipak, manastir Mileševa je najznačajniji u pogledu srpske pravoslavne duhovnosti i srpskog srednjovekovnog slikarstva i arhitekture. U ovom manastiru počivale su mošti velikog srpskog svetitelja Svetog Save nakon njihovog preseljenja iz bugarskog Trnova. Krajem 16.veka Turci su odneli mošti iz ovog manastira i spalili ih u Beogradu na Vračaru. Manastir je građen u duhu raške arhitektonske škole sa skladnim kombinacijama vizantijske arhitekture i romaničkih elemenata. Ono što predstvavlja najveću umetničku vrednost ovog manastira jesu njegove freske. Ubrajaju se u najbolja evropska ostvarenja 13.veka. Sigurno najpoznatija freska jeste čuveni ’’Beli anđeo’’. Celokupno područje ovog manastira zaštićeno je kao kulturni, istorijski i prirodni kompleks